کولیک نوزاد یا قولنج به حالتی گفته می شود که با اینکه نوزاد با اینکه کاملا سیر است و بیمار هم نیست ، اما بیش تر از3 ساعت در روز، در بیش از 3 روز هفته و به مدت بیش از 3 هفته گریه می کند. در نوزادانی که 9ماهه متولد شده اند و به اصطلاح ترم کامل هستند، معمولا بعد از حدود دو هفتگی علائم کولیک ظاهر می شوند و در کودکان نارس این علایم دیرتر نمود پیدا می کنند و پس 3 یا 4 ماهگی به صورت خودبخود از بین می رود .
بی قراری و گریه نوزاد به دلیل کولیک ممکن است برای والدین ممکن است مبهم به نظر برسد چون دلیل آن را نمی دانند، باید بگوییم هنوز پزشکان هم علت کولیک نوزادان را بطور دقیق نمی دانند اما بعضی از نظریه های علمی در این باره می گویند:
- سیستم گوارشی در نوزادان در ماه های اول در حال رشد می باشد به همین دلیل عضلات شکمی اغلب دچار اسپاسم می شوند و به دنبال آن کولیک اتفاق می افتد.
- گاز معده یکی از دلایل اصلی ایجاد کولیک و نفخ می باشد.
- وجود هورمون هایی که باعث درد و ضعف شکم می شوند.
- حساسیت نوزاد به نور، سر و صدا و دیگر عوامل محیطی
- سیستم عصبی نوزاد در ابتدای تولدش در حال تکوین می باشد
- کودکانی که والدین آن ها زمینه میگرن داشته اند ممکن است دچار مشکل کولیک به عنوان قالب اولیه میگرن شوند.
- ایجاد حالت هایی مثل ترس، استیصال یا هیجان می تواند منجر به بروز کولیک در نوزاد شود.
نگهداری و رسیدگی کودک مبتلا به کولیک می تواند یک چالش باشد. بسیاری از والدین نسبت به نوزاد بی قرار خود واکنش های متفاوتی مثل حس خستگی، عصبانیت یا ناراحتی دارند. بهتر است به جای این حالت ها به دنبال چاره بود.
علائم کولیک نوزاد
حالا که با رایج ترین علت کولیک نوزاد آشنا شدید به معرفی علایم آن می پردازیم .علائم کولیک در نوزادان معموماً در ساعات مشخصی از روز خود را نشان می دهند، که این ساعت بیشتر عصرهاست ، برای تشخیص گریه نوزاد به دلیل کولیک از دلایل دیگر به نشانههای زیر توجه کنید:
- اگر نوزاد شما بدون دلایل معمول مثل گرسنگی یا کثیف بودن پوشک یا نیاز به خواب گریه می کند.
- اگر نوزاد بدون اینکه دچار درد یا مشکل بدنی باشد به گریه کردن ادامه می دهد.
- اگر گریه کردن نوزاد با همراه با حالت هایی مثل گره کردن مشت ها، سفت شدن بازوها، قوس دادن کمر یا پاهای پیچ خورده می باشد و متوجه می شوید که صورتش سرخ می شود.
- هنگامی که کودک گریه می کند، احتمال دارد که هوای زیادی را به دلیل باز بودن دهانش ببلعد. این امر می تواند معده آن ها را پر از باد کرده و شکمش را سفت یا متورم کند.
تشخیص کولیک نوزاد توسط پزشک
در حال حاضر هیچ آزمایشی برای تشخیص کولیک در نوزادان وجود ندارد. پزشک برای تشخیص این مشکل از روی علائم و سابقه پزشکی و یک سری معاینه بالینی اقدام به درمان کولیک نوزاد می کنند. معاینات بالینی شامل برسی موارد زیر است :
- سنجیدن سطح انرژی در نوزاد
- طبیعی بودن رنگ پوست
- منظم بودن تنفس
- سنجش دمای بدن
- وزن کردن نوزاد
چرا مراجعه به پزشک مهم است؟
بیماری های متعدی در نوزاد شایع است که ممکن است علائمی مشابه با کولیک داشته باشند و باید به درستی تشخیص و درمان شوند از جمله این بیماری ها می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- عفونت
- ریفلاکس اسید یا مشکلات معده
- تغذیه به میزان ناکافی یا زیاد
- حساسیت سیستم گوارش نوزاد به شیر خشک یا شیر مادر
- فشار یا التهاب موجود بافت در مغز یا سیستم عصبی بدن نوزاد
- بیماری های چشمی
- نامنظم بودن ضربان قلب
- آسیب های اسکلتی ، صدمه در عضلات یا انگشتان
درمان کولیک نوزاد
از آنجایی که هیچ دلیل قطعی وجود ندارد که بتوانیم آن برای علت کولیک نوزاد معرفی کنیم، بنابراین هیچ درمان تضمینی هم برای آن وجود ندارد. پس باید مواردی را که پزشک برای ایجاد تسکین درد کولیک به شما توصیه می کند را یک به یک اجرا کنید تا زمانی که کودک 4 ماهگی را پشت سر بگذارد و این مشکل او برطرف شود.
بعضی اقدامات مفید برای تسکین نوزاد کولیکی از این قرار هستند:
- قبل از هر اقدامی مطمئن شوید که نوزاد گرسنه نیست.
- اگر نوزاد شما از شیر مادر تغذیه می شود و شما داروی خاصی را مصرف می کنید یا رژیم غذایی دارید، از پزشک خود مشورت بگیرید ، تا اطمینان حاصل کنید که آیا دارویی که مصرف می کنید یا غذایی که می خورید باعث تحریک، اجاد نفخ و مشکل گوارشی یا واکنش آلرژیک در نوزاد می شود یا خیر.
- زمانی که نوزاد شروع به گریه می کند سعی کنید هر چند دقیقه یکبار پوزیشن نشستن یا بغل کردن او را تغییر دهید . می توانید او را بغل کنید و در حالی که کمر او را به آرامی ماساژ می دهید و شروع به قدم زدن کنید تا جایی که کودک احساس آرامش کند.موقعیت بدن آنها را تغییر دهید.
- از پستانک استفاده کنید. پستانک دادن به نوزاد می تواند او را موقتا آرام تر کند. البته بشرطی که از پستانک هایی انتخاب کنید که نوک آن قابلیت گردش هوا را دارد مانند پستانک فیلیپس اونت و پستانک بیبس که در سایزهای مختلف برای رده سنی : پستانک بیبس برای 0 تا 6 ماه ، 6 تا 18 ماه و برای 18 ماه به بالا .
- از داروهای ضد کولیک تجویز شده توسط پزشک اطفال به نوزاد بدهید.
- کودک را قنداق کنید. قنداق کردن کودک وضعیت بدنی کودک را در شرایطی قرار می دهد که دل درد کمتری را احساس کند و احساس راحتی بیشتری را تجربه کند.
- اگر دمای محیط مناسب بود می توانید لباس های کودک را از تن اش خارج کرده و او را ماساژ دهید.
- قرار دادن کودک در تاب یا صندلی متحرک هم می تواند برای او سرگرم کننده و آرامبخش باشد.
- و بالاخره اینکه اگر کودک همچنان به گریه کردن ادامه داد می توانید او را سوار ماشین کنید. ماشین سواری کمی حواس او را از مشکلش پرت میکند و به این ترتیب کودک ساکت می شود.
نکات مهم
- کولیک و نفخ نوزاد ارتباطی با جنسیت کودک، ترتیب تولد یا تغذیه با شیر مادر یا شیرخشک ندارد و ممکن است هم در نوزاد دختر و هم پسر و هم با هر نوع تغذیه در کودکان به وجود بیاید.
- کولیک کودکان یک مشکل موقتی است ،کودکانی که کولیک داشتند، هیچ تفاوتی از نظر رشد با کودکان بدون کولیک ندارند.
- مهمترین دلیل وخیم تر شدن حالت کولیک ، گاز معده می باشد. برای جلوگیری از نفخ و درمان کولیک نوزاد می توانید از شیشه شیر آنتی کولیک و پستانک آنتی کولیک از برندهایی مثل چیکو، اونت، دکتر براوون و نوویتا استفاده کنید. سر شیشه در این برند های شیشه شیر به گونه ای طراحی شده است که دارای سوپاپ برای خارج شدن هوا می باشد در نتیجه نوزاد هنگام شیر خوردن، هوای اضافی را با مک زدن به معده اش وارد نمی کند.
- اگر متوجه شدید که گریه کردن ها و بی قراری به علت کولیک نوزاد نیست باید از راه های دیگری را برای آرام کردن او امتحان کنید. پیشنهاد می کنیم که مقاله “روش های موثر در آرام کردن نوزاد بی قرار” را مطالعه بفرمایید.
